در مقاله "گذری به دنیای آلفرد ژاری"، این نمایشنویس بلند آوازه به عنوان یک نابغه معرفی میشود که از ابعاد چند گانهای برخوردار است و از سنین پایین نوجوانی نیز نبوغ خود را با کارهای عجیب و غریب نمایان میسازد.
در مقاله "گذری به دنیای آلفرد ژاری"، این نمایشنویس بلند آوازه به عنوان یک نابغه معرفی میشود که از ابعاد چند گانهای برخوردار است و از سنین پایین نوجوانی نیز نبوغ خود را با کارهای عجیب و غریب نمایان میسازد.
رضا آشفته:
دنیای استثنایی آلفرد ژاری (شاه اوبو) عنوان کتابی است که جواد ذوالفقاری گردآوری و ترجمه آن را بر عهده داشته است.
جواد ذوالفقاری که سالهاست در حوزه تئاتر عروسکی در مقام نویسنده، کارگردان، مترجم و مدرس فعالیت میکند، معتقد است با آن که یک قرن از حضور و تاثیر آلفرد ژاری در تئاتر مدرن دنیا میگذرد اما این شخصیت هنوز در تئاتر ایران ناشناخته است و عمده دلیل ترجمه نمایشنامه اوبو و چندین مقاله درباره آلفرد ژاری همین نکته است. به عبارت دیگر او درصدد است تا از طریق کتاب و معرفی آلفرد ژاری به جامعه تئاتری ایران، سرچشمههای سبکهای دادائیسم، سورئالیسم و ابزورد را مشخص کند و در این باره میگوید: آلفرد ژاری در عمر بسیار کوتاهش آثار بسیاری را خلق کرد که بیشترین تحولات را در هنر تئاتر قرن بیستم ایجاد کرد و هنوز این تاثیرات با دامنه وسیعی وجود دارد.
وی با اشاره به استثنایی زندگی کردن آلفرد ژاری و خلق آثار استثنایی میگوید: او استثنایی مرد و یک دنیای استثنایی پدید آورد. مردی که شاعر، رمان نویس، نمایشنامه نویس، طراح و حتی دانشمند است.
جواد ذوالفقاری چندین اجرای متفاوت از نمایش عروسکی "شاه اوبو" در جشنوارههای بینالمللی سراسر دنیا دیده است که آخرین آنها به اجرایی از این متن تحت عنوان "لهستانیها" توسط یک گروه تئاتر ایتالیایی در جشنواره بیست و یکم فجر (1381) است، که در این اجرا نیز عدهای جوان با هیجان و شور مردم را جذب دنیای این متن کردهاند. این در حالی است که در یک قرن اخیر بیشترین اجراهای عروسکی و صحنهای به نمایشنامه "شاه اوبو" اختصاص یافته است.
جواد ذوالفقاری پیش از نمایشنامه "شاه اوبو" سه مقاله را در رابطه با آلفرد ژاری آورده است. "گذری به دنیای استثنایی آلفرد ژاری"، "سالشماری آلفرد هانری ژاری"، و "مقدمه برای ترجمه شاه اوبو به انگلیسی" عنوان این سه مقاله است.
ذوالفقاری هدف از آوردن این مقالات را شناساندن آلفرد ژاری با جامعه تئاتر ما میداند و در این باره میگوید: پیش از "شاه اوبو" مخاطب باید دنیای ذهنی، روحی و نبوغ عجیب و غریب آلفرد ژاری آشنا شود تا در درک "شاه اوبو" دچار مشکل نشود.
در مقاله "گذری به دنیای آلفرد ژاری"، این نمایشنویس بلند آوازه به عنوان یک نابغه معرفی میشود که از ابعاد چند گانهای برخوردار است و از سنین پایین نوجوانی نیز نبوغ خود را با کارهای عجیب و غریب نمایان میسازد. او در سن 15 سالگی به همراه یکی از همکلاسیهایش به نام شارل مورلن، نمایشنامه لهستانیها را مینویسند و آن را در خانه یکی از دوستانشان اجرا میکنند. شخصیت اصلی نمایشنامه پدر هبه، آدمی کودن و شکم گنده بود، با سه دندان، یکی از سنگ، یکی از آهن و یکی از چوب و یک گوش داشت، که جمع میشد، و یک بدن بدشکل. ژاری در سن 23 سالگی لهستانیها را کامل میکند و به نام "شاه اوبو" در 5 پرده آن را در مجله "پل فورت" منتشر میکند. این متن با تمامی متنهایی که تا آن روزگار در تئاتر فرانسه به صحنه رفته بود، کاملا متفاوت بود. همین تفاوتها هم سر آغاز بسیاری از تغییرات و تحولات در عالم تئاتر فرانسه و کل دنیا شد. اجرای این نمایشنامه شهرت زیادی برای ژاری 23 ساله به همراه داشت. "شاه اوبو" اولین نمایشنامه از مجموعه سه گانهای است که دو نمایشنامه بعدی به نامهای "اوبو بیغیرت" و "اوبو در زنجیر" هستند و هیچکدام در زمان حیات ژاری اجرا نشدند.
جواد ذوالفقاری معتقد است که "شاه اوبو" را بیل برد در کتاب هنر عروسکی به او معرفی کرده است. به همین دلیل در ابتدا متن انگلیسی آن را میخواند و متن را عجیب و غیرعادی میبیند. سپس به مطالعه متن فرانسوی "شاه اوبو" میپردازد و باز هم آن را عجیبتر و غیرعادیتر ارزیابی میکند.
همین متن شوق مطالعه درباره آلفرد ژاری را در ذوالفقاری افرایش میدهد، بعد مقالههایی را در این رابطه گردآوری و ترجمه میکند تا دیگران نیز در این مسیر از شناخت بیشتری برخوردار شوند. بعد از ترجمه "شاه اوبو" از زبان انگلیسی، برای آن که رعایت در امانت شده باشد، نازنین نوذری، مترجم یک بار دیگر این ترجمه را با متن فرانسوی تطبیق میدهد بنابراین در مسیر ترجمه، جواد ذوالفقاری با حساسیت بسیار و چندین بار مترجم و بازنویسی و تطبیق دادن آن با متن اصلی از عهده کار برمیآید.
در سالشمار آلفرد هانری ژاری آمده که از سال 1873 در لاوال (ماین) به دنیا میآید و در سال 1907 با چاپ نمایشنامه سه پردهای اپرت بوف "ظرف خردل پاپ" در اول نوامبر در بیمارستان شاریته پاریس میمیرد و در گورستان باینو دفن میشود. آلفرد ژاری در عمر کوتاه 34 سالهاش، آثار بسیاری را خلق میکند که تعدادی از آنها پس از مرگش منتشر میشود، او در21 سالگی اولین کتابش را تحت عنوان لحظاتی از تذکره شنی (که ترکیبی از نمایشهای عروسکی بود) منتشر کرد و 22 سالگی دومین کتابش (سزار – دجال مسیح) را منتشر میکند. آلفرد ژاری در سن 24 سالگی موفق به انتشار اولین رمانش به نام "شبها و روزها" میشود که درباره یک سرباز فراری است. از دیگر رمانهای او میتوان به مه سالین (1901) ، ابرنر (1902)، کارهای بزرگ و عقاید دکتر فاسترول، پاتا پزشک (1911)، شرابه شمشیر (تکمیل شده توسط شارلوت ژاری، 1943) اشاره کرد.
پس از نمایشنامه "شاه اوبو" در این کتاب هم دو مقاله دیگر آمده است. یکی به قلم جیم مکگورن ( دوچرخه سوار جوان، بهار 1989) و تحت عنوان "دوچرخه سواری در حاشیه جنگل" است که به زندگی ژاری دوچرخهسوار و هنرمند میپردازد. دومین مقاله هم به نام "چرا بحث ضد ماده؟" به قلم دو گلاس کروئیک شانک است که از منظر فیزیک "شاه اوبو" را مورد تحلیل قرار میدهد.
شایان ذکر است، دنیای استثنایی آلفرد ژاری توسط انتشارات نوروز هنر در شمارگان 1200 و قیمت دوهزار تومان منتشر شده است.